هیدروپونیک فن کاشت گیاه بدون خاک و اساس اصلی سیستم، آب بوده بدین صورت که باید ریشه های گیاه در محیط مرطوب نگاه داشته شوند
ریشه کلمه 'هایدروپونیک' (hydroponics) یونانی و به معنی آب و پونوس به معنای كار و تلاش است. هایدروپونیک فن کاشت گیاه بدون خاک و اساس اصلی سیستم، آب بوده بدین صورت که ریشه های گیاه که می بایست در محیط مرطوب نگاه داشته شوند در آب موجود در اطراف ریشه که دارای مواد مغذی گیاه و حاوی ترکیبات متعادل مواد غذایی است قرار می گیرد. در این روش نیازهای غذایی گیاه توسط متخصصات غذایی اندازه گیری شده و به جای خاک از آب جهت تأمین مواد غذایی استفاده می‌شود. کشت هایدرپونیك این امکان را به ما می دهد که در ازای کار کمتر و زمان کمتر بازده بیشتری داشته باشیم.
کشت هیدروپونیک به‌صورت‌های مختلفی انجام می‌شود ساده‌ترین و قدیمی‌ترین روش گیاهان در بسترهای از جنس کاه کاشت و مواد غذایی را در اختیار گیاهان قرار می دادند. روش جدید تر آن که به روشNFT شناخته شده است مواد غذایی بصورت یک لایه نازک در اختیار گیاه قرار می‌گیرد.
دو سیستم تغذیه گیاهان در هایدروپونیک وجود دارد:
سیستم باز: که در آن محلول غذایی گیاه مانند ماکرو و میکرو (که مورد نیاز رشد گیاه است) تنها یکبار در اختیار گیاه قرارگرفته و بعد از استفاده از قسمت پایین بستر کشت به وسیله سوراخهای تعبیه شده از زیر بسترها، خارج می‌شود.
سیستم بسته: در این سیستم بر خلاف سیستم باز مواد غذایی محلول در آب بیشتر از یک بار استفاده می‌شوند. جهت کنترل کیفیت و روبرو نشدن افت کیفیت در محلول غذایی باید دستگاههای کنترل کیفیت مرتب اندازه گیری شوند و آن قسمت از عناصر شیمیایی که جذب ریشه نشده اند به محلول اضافه گردند.
در این سیستم چهار روش برای کشت هیدروپونیک وجود دارد که در ذیل به اختصار توضیح داده شده است:
– سیستم های جذر و مد (Ebb and Flow):
محلول غذایی در طی دوره زمانی مشخص از مخزن به محیط کشت گیاه پمپ شده و گیاه محلول غذایی را جذب نموده و آب با زهکشی به بیرون انتقال پیدا می‌کند.
– سیستم قطره چکانی (DripSystem):
محلول غذایی طی یک برنامه زمانی مشخص در محیط کشت چکانده می‌شود. لازم به ذکر است آب ، مواد غذایی و اکسیژن می بایست فراهم باشد.
– تکنیک فیلم غذایی (NFT):
ریشه گیاهان در معرض هوا و انتهای آن‌ها در داخل محلول غذایی میباشد و گیاهان در داخل کانال‌ها رشد می‌کنند.
– سیستم ایستا (Passive System or Wicking):
در این سیستم گیاه به‌صورت آزادانه در مکانی حاوی محلول غذایی قرارگرفته یه طوریکه اکسیژن به پایین ریشه برسد. در این سیستم آب اغلب به وسیله یک پمپ، پمپاژ می‌شود.
سیستم‌های مختلف دیگری به نام آئروپونیک نیز وجود دارد که در آن ریشه گیاه در محیط معلق است و نیازهای غذایی گیاه محاسبه شده و محلول غذایی به وسیله اسپری بر روی آن پاشیده می‌شود.
مزایای کشت هایدروپنیك (هیدروپونیک):
- امكان رشد و پروش گیاه در مناطق دارای خاک های نامناسب یا خاک های آلوده
- امکان پرورش گیاهان در مکانی کوچک در دراز مدت
- کاهش میزان کار مانند شخم زدن خاک انجام کشت ، سم زدایی و ...
- صرفه جویی در مصرف آب با حفظ و نگهداری آن
- کاهش آفات و بیماریهای گیاهان
- عدم وجود علهای هرز به علت خاص بودن بستر کشت و امکان ضدعفونی آسان
- افزایش میزان تولید محصول
- حفظ و نگهداری آسان مواد غذایی
- کنترل شرایط محیطی
- کنترل شیمیایی منطقه رشد ریشه با شست و شوی نمکهای معدنی از محیط ریشه
- آسان بودن استقرار گیاهان جدید
- استفاده تمامی سطح کشت در همه زمانها
معایب کشت هیدروپونیک
- بالا بودن هزینه اولیه ایجاد روش کاشت
- الزامی بودن جریان برق برای تغذیه گیاه
- نیاز به کودهای شیمیایی با خلوص بالا و آب باکیفیت برای تغذیه گیاه
- تهیه محلول غذایی مناسب در صورت کوچکترین اشتباه در تهیه محلول غذایی خسارت جبران ناپذیر بوجود می آید.
روف گاردن | طراحی و اجرای بام سبز (مشاوره، طراحی و اجرا)