در نهایت می‌توان گفت که ایجاد و گسترش فضاهای سبز بر روی پشت بام خانه‌ها در شهرها دارای مزایای بسیاری می‌باشد...
فواید بام سبز
بامهای سبز می‌توانند پاسخ گوی بخشی از نیاز همیشگی انسان به صورت نوین باشند. این فضاهای باز مسکونی به نوعی تبلور ماهیت زندگی جمعی هستند. این فضاها ضمن فراهم آوردن موقعیتهائی برای رشد خلاقیت زمینه معاشرت تعامل و تقابل اجتماعی و کاربردهائی همچون ایجاد آرامش ارتباط سرگرمی در کاهش آلودگی و بهبود محیط زندگی بسیار موثرند. در نهایت می‌توان گفت که ایجاد و گسترش فضاهای سبز بر روی پشت بام خانه‌ها در شهرها دارای مزایای زیر می‌باشد:
1. آرام بخشی گیاهان به انسان و بالتبع آن کاهش تنشهای روانی جامعه تحقیقات روان شناسان در مورد تاثیر گل و گیاه بر رفتار انسان نشان می‌دهد که ارتباط از طبیعت و لذت بردن از مناظر زیبای آن راهی ساده اما مهم جهت کسب آرامش و تلطیف روح و روان انسان است و توسعه فراوان آن در مجتمعهای زیستی جمعی می‌تواند در کاهش بروز خشونت، افسردگی، خودکشی و.... مفید باشد.
2. ایجاد فضاهایی جهت استراحت و رفع خستگی انسانها خصوصاً افراد مسن.
3. تعدیل تغییرات آب و هوائی فضای سبز شرایط زیست بوم را تغییر داده و تغئیرات آب و هوایی را تعدیل می‌کند.
4. کاهش هزینه نگه داری از سقف کشت روی بام و شکل گسترده نوعی پوشش محافظ را تداعی می‌کند سطح کاشته شده خود محافظت و نگهداری می‌شود و به عبارت دیگر نگه داری از بام به حداقل می‌رسد.
5. فراهم آوردن زیستگاهی برای حیات وحش
6. کمک به زیبایی منظره شهر و محیط اطراف واحد مسکونی و فراهم آوردن فضاهای تفریحی شاد و سالم بازی بچه‌ها و ورزش کردن بزرگسالان.
7. افزایش طول عمر بام از طریق حفاظت ساختمان در برابر عوامل مخرب طبیعی یا مصنوعی_به عنوان مثال از تشعشعات ما ورای بنفش تغئیرات شدید درجه حرارت و آتش‌سوزی در اثر لایه‌های عایق بندی چمن و خاک جلو گیری شود.
8. کاهش اثر جزایر حرارتی شهری _تبدیل بام خانه‌ها به فضای سبز تبادل هوا بین مناطق با تراکم ساختمانی زیاد و فضاهای آزاد بین حومه آنان را بهبود بخشیده و با تنظیم دمای هوای مرکز شهر می‌شود. تراکم باعث بالا رفتن درجه هوا و گرم شدن هوا در مرکز شهر هاست. درجه حرارت هوا در مرکز شهر ۲تا ۳درجه گرمتر از حومه شهرها می‌باشد.
9. بهبود سیستم زه کشی شهر و تعادل آب در خارج از شهر
10. عایق بندی در مقابل صدا و پتانسیل ذخیره گرما و بالتبع آن کاهش مصرف انرژی.
دیوار سبز و فواید آن
دیوارها و محیطهای سبز با قرار گیری در محیطهای شهری فواید زیادی دارند. در ابتدا به نظر می‌رسد که ایجاد این دیوارها تنها برای جنبه‌های زیبایی و با تاثیر بصری آنها می‌باشد. در حالی که این امر مهمی است و با ترکیب محیطهای شهری با نماها و دیوارهای سبز شهرها سر زنده تر زیبا تر و آرامش بخش تر می‌شوند اما در عین حال این دیوارها و بامها به جهت فواید زیر نیز طراحی و اجرا می‌شوند.
دلایل خنک بودن بام سبز
تبخیر و تعرق صورت گرفته در سطوح برگ ها در گیاهان باعث خنکی محیط می شود.
تابش جذب شده به وسیله سطح زیاد برگ ها به محیط اطراف منتشر می شود.
به دلیل کم بودن جرم گیاهان انرژی گرمایی کمتری در سطوح برگ گیاهان ذخیره می شود.[۱۱]
انواع بام سبز
بامهای سبز می توانند در انواع "متمرکز و فشرده"، "نیمه متمرکز " و "گسترده یا وسیع" بسته به عمق متوسط کشت و میزان تاسیسات مورد نیاز طبقه بندی شوند. بامهای سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم و چمن معمولی می باشند، به عنوان بام های سبز متمرکز مطرحند. این نوع بامها نیازمند آبیاری، کوددهی و سایر مراقبتها می باشند. در مقابل، بامهای سبز وسیع یا گسترده، به عنوان سیستمهای خودنگهدار در نظر گرفته شده و به حداقل تاسیسات نگهداری، شاید تنها یکبار در سال هرس یا کوددهی برای افزایش رشد گیاهان، نیاز دارند. این نوع از بامهای سبز می توانند در لایه بسیار نازکی از "خاک" (اغلب از کودهای آلی با فرمول ویژه استفاده می شود)، قرار گیرند. بدین ترتیب بام های متمرکز، محیط کشت ژرف و عمیقی دارند و در دسترس هستند (می توانند به عنوان یک فضای باز در نظر گرفته شوند). مثالی از یک بام سبز متمرکز، بام مرکز Manulife است که در بالای یک پارکینگ قرار گرفته است. بام سبز 25 ساله ای که در جای مناسبی با درختان بالغ و تنومندش، مستقر شده است.
سیستم متمرکز Intensive: این سیستم به نام مقطع عمیق یا باغ بام نیز شناخته می شود.این بام سبز شامل انواع مختلفی از گیاهان می باشد و مشابه یک پارک طراحی می شود بامهای سبز دارای درختان بزرگ و آبنماهایی می باشند که این موضوع خود احتیاج به تقویت اساسی سازه دارد.این سیستم اغلب نیازهای سازه ای جدیدی را برای بام الزامی می کند، به ویژه برای بام هایی که دسترسی عمومی نیز داشته باشد. سیستم متمرکز واژه Roof Garden یا باغ بام استفاده می شود. سیستم مدولار یا جعبه گیاه Planter Box در این سیستم گیاه و محیط کاشت در جعبه های مخصوصی که تمام یا بیشتر بام سبز را می پوشاند نگهداری می شود.در سیستم غیر مدولار محیط کاشت یک لایه پیوسته بر روی بام سبز می باشد.بام سبز گسترده، محیط کشت سطحی و کم عمقی دارد و معمولاً قسمتی از یک سیستم بامی و قسمتی از ساختار ساختمان سبز می باشد. یک بام سبز گسترده به طور کلی در دسترس و مورد استفاده کارکردی نیست. بام شرکتMountain Equipment نمونه ای از یک بام سبز گسترده می باشد که در سال 1998 ساخته شده است. طبقه بندی دیگر در خصوص بامهای مسطح و شیبدار است. بامهای سبز شیبدار، مشخصه برجسته بسیاری از ساختمانهای اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی ساده تری در قیاس با بامهای تخت می باشند. چرا که شیب بام کاهش خطر نفوذ آب از طریق سازه بام را با استفاده از لایه های آب بندی و زه کشی کمتری نسبت به بام تخت موجب می گردد.
مزایای بام سبز
تامین فضایی سازگار و مطبوع برای کاربران ساختمان – به دلیل قراردادن حیاط و پاسیو امکان پرورش میوه جات، سبزیجات و گلها کاهش بار گرمایش (با افزودن توده و لایه عایق حرارتی) و سرمایش بنا (از طریق سرمایش تبخیری) – بویژه اگر بصورت شیشه ای بوده و بعنوان گلخانه و یا سیستم گرمایش غیرفعال خورشیدی عمل نماید. بر اساس پژوهشی که در سال 2005 توسط Brad Bass از دانشگاه تورنتو انجام یافت، نشان داده شد که بامهای سبز می توانند اتلاف گرمایش و مصرف انرژی را در زمستان به مقدار قابل توجهی کاهش دهند. کاهش اثرات گرمایش و تغییرات آب و هوایی شهری افزایش محدوده زندگی (بامهای سبز می توانند بعنوان فضای تفریح، استراحت مورد استفاده قرارگیرند.) کاهش سیلاب تصفیه هوا و کاهش دی‌اکسیدکربن هوا کاهش و تعدیل شدت صداهایی که تا dB 18 وارد ساختمان می شود و از آن خارج می شود به میزان dB3 یا بیشتر افزایش زیستگاه جانداران در مناطق مسکونی بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا بالا بردن طول عمر غشای بام (دو یا سه بار بیشتر) با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی افزایش ارزش ملک
فواید محیطی
-- اصلاح کیفیت هوا و در نتیجه کاهش آلودگی‌های کربنی
-- حفاظت از فاضلاب
-- عایق صوتی
-- کاهش اثرات جزایر گرمایی شهرها
-- جلوگیری از حرکت ذرات گرد و غبار در هوا و تصفیه هوا
-- فواید اقتصادی
-- حفاظت از پوسته ساختمان و افزایش طول عمر آن
-- کاهش مصرف انرژی و ذخیره بیشتر آن
-- ترکیب با انرژی خورشیدی
-- تولید غذا
-- فواید زیبائی شناسانه
-- آرامش بصری
-- ترکیب با محیط طبیعی اطراف
-- تنوع در طراحی
-- کاهش گرما
-- کاهش سربار خنک کردن ساختمان بین ۵۰ تا ۹۰ درصد
-- فیلتر کردن آلودگی‌های هوا و کربن دی اکسید که به کاهش بیماری‌های تنفسی مانند آسم کمک می‌کند.
-- فیلتر کردن آلودگی‌ها و فلزهای سنگین از آب باران
-- کمک کردن به عایق کردن ساختمان در برابر آلودگی صوتی
-- ایجاد زیستگاه طبیعی
-- کاهش اثر پدیده گرمای شهری جزیره
-- کاهش متوسط دمای محیطهای شهری در فصل گرما
-- جدا از خواص بسیار خوب گیاهان می‌توان به تزئین بامها و زیبا نمودن محیط با پوشش گیاهی اشاره نمود.
معایب بامهای سبز
برخی پیامدهای منفی استفاده از بامهای سبز به شرح زیر است: نیاز به تقویت سازه بامهای موجود برای استقرار بام سبز و وجود این حقیقت که اغلب این بامها برای حضور انسان طراحی نمی‌شوند. در برخی موارد، تطبیق طراحی این بامها با شرایط اقلیمی منطقه کاری دشوار است. بامهای سبز همچنین نیازمند معیارهای سازه ای قابل قبول می باشند. بسیاری از بامهای موجود، بدلیل بار وزن ملزومات خاک و گیاهان برای دارابودن بام سبز مناسب نیستند. (در این بین یک دال بتنی در تبدیل به بام سبز بسیار کاراتر از دالهای چوبی یا فلزی است)
سودهای مالی
-- افزایش چشمگیر طول عمر بام
-- افزایش ارزش ملکی
-- فرد می‌تواند با پرورش انواع گیاهان خوراکی (مانند بوته‌های گوجه فرنگی) منبع درآمدی را از حاصل برداشت آن کسب نماید.
معماری سنتی ایران
باغچه‌ها و درختان هماهنگ با اقلیم در هر منطقه در ایجاد آسایش بسیار موثر بوده است. به طور مثال در مناطق کویری درختان در کنار تامین سایه و ایجاد زیبایی فقر رطوبت محیط را جبران می‌کند. این سطح سبز با جذب پرتوهای تابشی خورشید مانع انعکاس دوباره پرتوها و افزایش نا خواسته گرما می‌گردند و نیز گرد و غبار اطراف ساختمان را کاهش می‌دهند. فضای سبز در این بنا به صورت سطوحی گسترده می‌باشند که در حیاط مرکزی قرار دارد. این سطوح سبز علاوه بر ایجاد زیبائی بصری موجب افزایش رطوبت و جذب پرتوهای خورشیدی شده و گرمای بادکویری را به واسطه تبخیر گرفته و در خنک شدن هوا نقش موثری را ایفا می‌کند.
نتیجه‌گیری
در خصوص آنچه که از راهبردهای معماری پایدار ذکر شد. راهکارهائی متفاوت برای هر کدام از راهبردهای به کار برده شده و می‌شود که این راهکارها در طراحی پایدار بنا بر دانش و فن معماران و طراحان روش‌های مختلفی را در اجرای بنا عرضه می‌کنند. اما آنچه مسلم است آن است که همه این روشها جهت برقراری چندین اصل از جمله حفظ انرژی هماهنگی با محیط و اقلیم کاهش استفاده از منابع و نیز برآوردن نیازهای ساکنین می‌باشد. از آنجائی که چرخه حیات به هم پیوسته و زنجیروار است لذا برای رسیدن به این اهداف باید معماری کل گرا را مورد نظر قرار داد که در آن تمام اصول معماری پایدار در یک پروسه کامل (که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم می‌شود) تجسم یابد. و این همان است که در معماری سنتی ایران روی داده است. معماری ایران در مکانهای متفاوت با توجه کامل به تمام عوامل اقلیمی فرهنگی و اجتماعی شکل گرفته و به دلیل استفاده از سوختهای غیر فسیلی و انرژی‌های پاک و تجدید پذیر و نیز رشد ارگانیک و اهمیت به سایت در راستای احترام به محیط زیست طراحی شده است کهخ امروزه می‌توان به عنوان الگویی مناسب برای معماران مطرح گردد.
روف گاردن | طراحی و اجرای بام سبز (مشاوره، طراحی و اجرا)